UMOWA  PRZEKAZANIA  GOSPODARSTWA  ROLNEGO  A  ZACHOWEK:

   Czasami spadek po spadkodawcy może otrzymać tylko część uprawnionych do dziedziczenia z ustawy spadkobierców, albo tylko jeden z nich. Taka sytuacja może być spowodowana przekazaniem przez spadkodawcę całego majątku w drodze testamentu. Podobna sytuacja może również mieć miejsce gdy spadkodawca jeszcze za życia przekazał cały swój majątek np. w drodze umowy darowizny. 

  Taka sytuacja wcale nie musi jeszcze pozbawiać pozostałych spadkobierców (np. rodzeństwa) prawa do uzyskania jakichś środków pieniężnych po zmarłym. Mogą oni bowiem dochodzić zachowku. Jest to instytucja cywilnoprawna unormowana w ustawie kodeks cywilny. 

  Nie zawsze jednak można skorzystać z tej instytucji zachowku. Jedną z takich sytuacji jest przekazanie przez spadkodawcę jeszcze za życia całości majątku w drodze tzw. umowy przekazania gospodarstwa rolnego. Była to umowa stosowana w Polsce pod koniec lat 80. Z tej racji, iż skorzystanie z tej formy umowy łączyło się z uprawnieniem do uzyskania prawa do emerytury przez rolnika - nierzadko korzystano z niej w tamtym czasie. Często przechodzący na emeryturę rolnicy nie decydowali się przekazać własności budynków w tej formie. Czynili to w obawie o własne bezpieczeństwo na starość gdyby otrzymujący to gospodarstwo okazał się niewdzięczny oraz im nieżyczliwy. Część ówczesnych rolników zdecydowało się jednak przekazać całość posiadanego majątku właśnie w ramach tej umowy. Orzecznictwo sądowe stoi na stanowisku, iż jeżeli taki przekazujący majątek rolnik uzyskał z tytułu tej umowy prawo do emerytury to umowa ta nie wywołuje takich samych skutków prawnych jak darowizna. Tym samym sądy w swoim orzecznictwie uważają, że w takich przypadkach nie można dochodzić zachowku. 

   Czy opisana wyżej sytuacja całkowicie raz na zawsze pozbawia te osoby prawa do zachowku? Otóż niekoniecznie. Zważyć bowiem należy, iż powyższa teza nie wynika z przepisów prawa stanowionego, ale z orzecznictwa sądowego, które nie jest wiążącym źródłem prawa w Polsce. Nierzadko zdarzały się (także w ostatnich latach) przypadki, w których sądy, w tym także Sąd Najwyższy zmieniały swoją linię orzeczniczą i pomimo dotychczasowej wieloletniej praktyki zaczynały orzekać całkowicie odmiennie. Nadmienić również należy, iż sytuacje rodzinne, majątkowe, czy po prostu w relacjach między ludźmi czasami są bardzo złożone, skomplikowane, nieprzewidywalne. Tak zatem nie można wykluczyć, że w jakiejś sprawie wystąpi choć bardzo podobny to jednak inny stan faktyczny, który spowoduje przyjęcie przez sąd zupełnie przeciwnego stanowiska. Niemniej jednak podkreślić należy, iż w każdym takim przypadku należy na samym początku bardzo dokładnie poinformować klienta korzystającego z usług radcy prawnego / adwokata o tym, że jest małe prawdopodobieństwo wygrania takiej sprawy. Klient musi doskonale wiedzieć, że są małe szanse na wygranie takiej sprawy, a ewentualna przegrana może go narazić na niepotrzebne koszty, stres i inne nieprzyjemne emocje.